Ambulans ya da cankurtaran, hastaneler arasında ya da hastaneye ulaştırmak amacıyla hasta veya yaralı taşımaya yarayan bir çeşit özel donanımlı motorlu panelvan tipi araç.
Ambulans sözcüğü Türkçeye İngilizce Ambulance sözcüğünden geçmiştir. Kelimenin kökeni Latince ambulare’dir ve yürümek ya da hareket etmek anlamına gelmektedir ve bu eski tarihlerdeki tıbbi müdahaleler için hastaların taşınarak ya da tekerlekli sandalye benzeri bir şekilde itilerek götürülmesinden gelmektedir.. Kelimenin orjinali bir ordunun peşinde hareket eden hareketli hastane anlamında kullanılmıştır.
Ambulanslar beyaz renklidirler ve bağlı oldukları sağlık kuruluşlarının logolarını sağ sol yan bölümlerde ve arka çıkış kapısı üzerinde taşırlar. Üzerlerinde led sıralı bağlama sistemli acil durum araç aydınlatması ve yüksek ses çıkaran siren sistemleri bulunmaktadır.
Ülkemizde ki ambulanslar ; Kara , Hava ve Deniz Ambulansları olmak üzere üç ana başlıkta incelenebilirler.
Kara Ambulansları: Acil Yardım Ambulansı , Hasta Nakil Ambulansı , 4 Sedyeli Yoğun Bakım Ambulansı , Yenidoğan Ambulansı , Obez Ambulansı , Motorize Ambulans ve Özel Donanımlı Paletli Kar Ambulansı olarak görev yapmaktadır.
Acil Yardım Ambulansı: Beyaz renkte olmak üzere 20–30 cm kalınlığında kırmızı reflektör kuşakla kaplı özel donanımlı müdahale araçlarıdır.
Acil yardım ambulanslarında ; 1 Doktor – 1 Acil Tıp Teknisyeni -1 Sürücü ya da 1 Paramedik -1 Acil Tıp Teknisyeni – 1 Sürücü olmak üzere 3 eğitimli personel görev alır . Ülkemizde son yıllarda Ambulans Sürücülerinin , Sağlık Personeli Olmasına özen gösterilmektedir.
Acil Yardım Ambulansı Donanım :
- Ana Sedye
- Vakum Sedye
- Faraş Sedye
- Kombinasyon Sedye
- Travma Tahtası (Spine Board)
- Traksiyon Atel Seti
- Baş Sabitleyici
- Boyunluk Seti
- Ked Kurtarma Yeleği
- Alüminyum ,Vakum ve Şişme Ateller
- Pelvis Kemeri
- Defibrilatör (Şok Cihazı)
- Ventilatör (Solunum Cihazı)
- Portatif Aspiratör
- Sabit Aspiratör
- Enjektör Pompası
- Sabit Tansiyon Aleti
- Portatif Tansiyon Aleti
- Diagnostik Set
- Serum Askısı
- Puls Oksimetre
- Glukometre (Kan Şekeri Ölçüm Cihazı)
- Termometre
- Kapnometre
- Isı İzolasyonlu Kap
- Acil Doğum Seti
- Yanık Seti
- Yüzük Kesme Makası
- Ağız Drenaj Kiti
- Oksijen Maskesi ve Nazal Kataterler
- İdrar Sondası ve Torbası
- Muhtelif Ölçüde Enjektör
- Serum Seti,Kelebek Set ve İntraketler
- 2 Adet 10 lt. Sabit Oksijen Tüpü
- 1 Adet 2-5 lt. Portatif Oksijen Tüpü
- Tıbbi Malzeme Çantası
- Canlandırma Çantası (Balon Valf Maske-Laringoskop Seti-Entübasyon Tüpleri-Orofaringeal ve Nazofaringeal Airway-Stile-Alternatif Havayolları)
- Cenaze Torbası
Hasta Nakil Ambulansı : Beyaz renkte olmak üzere 20–30 cm kalınlığında mavi reflektör kuşakla kaplı özel donanımlı nakil araçlarıdır. Donanım ve teknik olarak neredeyse acil yardım ambulansı gibidir. Sadece bazı malzemeler ve cihazlar bu ambulansta bulunmamaktadır.
Hasta Nakil Ambulanslarında; 1 Acil Tıp Teknisyeni ve 1 Sürücü olmak üzere 2 Eğitimli Personel görev yapmaktadır.
Motorize Ambulans: Çoklu Trafik Kazaları , Dar Sokaklar , Yoğun Trafik Koşulları ve Hızlı Triaj Gereksinimi neticesinde kurulmuş özel donanımlı motosiklet ambulans ekipleridir. Ülkemizde bazı şehirlerde 1 personel bazılarındaysa artçıyla beraber 2 personel görev almaktadır. Genellikle Doktor ve Paramediklerden oluşmaktadır. Tıpkı Ambulans gibi gün içerisinde daima göreve hazır durumdadır. Bu ekipler genelde hasta ve hastalara en kısa sürede ulaştıkları için olay yerinde triaj(Hastane öncesi acil durum basamağı) konusunda alanda sorumlulardır. Trafik Kazalarında Yaralının Sabitlenmesi , Kalp Krizinde ve Kalp Durmalarında İse hastanın Temel Yaşam Desteği ve Monitörizasyon işlemlerini yaparlar.